Krioterapia – leczenie zimnem, należy do najstarszych metod fizykoterapii.
Kroterapia miejsowa – polega na obniżeniu temperatury skóry i głębiej położonych tkanek w okolicy poddanej zabiegowi. Stosowana jest głównie we wczesnym okresie po wystąpieniu urazu, gdyż pomaga w zmniejszeniu procesu zapalnego, bólu, obrzęków, zwiększeniu zakresu ruchu w stawie i zwiększeniu siły mięśniowej. Dzięki zabiegom krioterapii czas rekonwalescencji stawu po urazie znacznie się skraca, a efekt w danej okolicy utrzymuje się około 4 godz.
Najczęściej są to zabiegi miejscowo schładzające ciało parą ciekłego azotu o temperaturze ok. -150 [°C] do -180 [°C]. Czas trwania zabiegu wynosi od 1 do 4 minut.
Krioterapia ogólna – to krioterapia całego ciała. Wykonywana jest w specjalnie skonstruowanej komorze, w której panują temperatury od -110 [°C] do -160 [°C]. Należy mieć na sobie kostium kąpielowy, skarpetki, rękawiczki oraz osłony na nosie i uszach. Czas przebywania w kriokomorze trwa od 2 do 3 minut. W tym czasie należy chodzić i wykonywać energiczne ruchy kończyn, a po wyjściu z komory należy przejść do ćwiczeń.
Rodzaje miejscowych zabiegów
- z zastosowaniem zimnej wody wodociągowej (temp. + 15 do + 20 [°C])
- z zastosowaniem peloidów – ziemie lecznicza i borowina (temp. + 3 [°C])
- z zastosowaniem lodu lub wody z lodem (okłady, masaż lub kąpiele)
- okłady fabrycznymi woreczkami typu Coldpacs
- spraye oziębiające
- zastosowanie par cieklego azotu (temp. – 160 [°C])
Wskazania do miejscowej krioterapii
- ostre oraz przewlekłe choroby stawów i chrząstek stawowych (np. rzs, choroba Bechterewa, liszaj rumieniowaty, dna, infekcyjne zapalenie stawów, zespół Reitera)
- obrzęki – po urazach, przy zapaleniach, pooperacyjne
- przewlekłe choroby stawów (np. zwyrodnienie stawów, zapalenie okołostawowe)
- zespoły bólowe kręgosłupa (np. nerwoból nerwu kulszowego, stan po operacji jądra miażdżystego)
- reumatyzm tkanek miękkich (np. zapalenie ścięgien)
- następstwa wypadków i innych urazów (np. skręcenie, zwichnięcie, stłuczenie mięśni, naciągnięcie mięśnia, oparzenie)
- choroby chirurgiczne (np. obrzęki pooperacyjne, bóle blizn, przetoki)
Wskazania do ogólnej krioterapii
- przewlekłe choroby stawów
- reumatoidalne zapalenie stawów
- choroba Bechterewa
- gościec łuszczycowy
- liszaj rumieniowaty
- kolagenozy
- reumatyzm tkanek miękkich
Przeciwwskazania do miejscowej krioterapii
- otwarte rany
- pokrzywka
- nadwrażliwość na zimno
- choroba Raynauda
- zaburzenia troficzne
- zaburzenia czucia
- znaczna niedokrwistość
- nowotwory
- odmrożenia
- zaburzenia mikrokrążenia tkanek
- ciężkie choroby serca i układu krążenia
- choroby nerek i pęcherza moczowego
- parestezje
- polineuropatie
- krioglobulinemia
- hemoglobinuria na zimno
Przeciwwskazania do ogólnej krioterapii
- ciężkie choroby serca i układu krążęnia
- nadciśnienie
- choroby płuc
Przebieg zabiegu
Przy przeprowadzaniu zabiegu należy pamiętać o odpowiedniej odległości wylotu dyszy od schładzanej powierzchni ciała oraz wykonywaniu dyszą okrężnch ruchów. Czas zabiegu wynosi od 30 s do 3 min, w zależności od wielkości i lokalizacji oziębianego obszaru ciała.
Korzyści
Zabiegi krioterapeutyczne nie obciążają układu krążenia. Działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwkrwotocznie, zmniejszają krwawienie i ograniczają powstanie krwiaków pourazowych, zmniejszają obrzęki zapalne i pourazowe. Wpływają na zmianę napięcia mięśni, a czas rekonwalescencji stawu po urazie ulega znacznemu skróceniu.